Een moeder vraagt…
Een moeder belde mij met de vraag hoe zij de vooorjaarsvakantie met haar zoon die autisme heeft moest door komen. Zij zag dat geen vast ritme zorgde voor stress bij haar zoontje van 7 jaar en natuurlijk ook bij zijn zusje van 5 jaar én bij haar. Bij navraag bleek dat zij tijdens andere vakanties veel structuur had losgelaten. Lekker vrij!! Andere opstaan- en bedtijden, doen waar je zin in hebt enz. En… haar zoontje deed niets, verveelde zich en zat iedereen dwars. Terwijl zij toch met picto’s werkte. Hier had zij dus geen zin meer in, die vakanties sloopte haar. Ik liet haar eerst maar eens spuien, alle frustratie kwam er uit. Dat luchtte op. Je bent daar heus geen slechte moeder mee. Daarna bekeken we wat voor ritme en handvatten er voor haar zoontje maar ook voor haar zelf zouden passen.
Dit hoor ik wel vaker. Het klinkt goed. Vakantie. Niks moet alles kan en vooral geen gehaast. Niet op tijd er uit en snel snel ontbijten en ’s middags rennen naar een clubje, op tijd naar huis eten koken etc. Iedereen kent het. Maar ja, wanneer je kind autisme heeft is structuur toch nodig. Aan de andere kant wil je de touwtjes wat laten vieren. Ik heb wel een paar ideetjes en tips voor je
Wat is vrije tijd?
Het begint er eigenlijk mee hoe elk persoon anders tegen vrije tijd aan kijkt. Waar de ene persoon dolblij wordt van doen waar jezelf zin in hebt weet de ander zich geen raad met die zeeën van niet ingevulde tijd. Regelrechte paniek kan er ontstaan, een ontheemd gevoel. Niet weten waar je moet beginnen. Dit is een situatie die vaak voorkomt bij mensen met autisme. En juist dat uitgangspunt dat ieder mens anders is zorgt dat je creatief aan de slag moet, op zoek naar oplossingen waar ieder lid van het gezin zich in vinden kan. Uiteindelijk gaat vakantie om ontspannen en weer energie op kunnen doen. En elk mens doet dat op z’n eigen manier.
Dus, wat vinden jullie belangrijk in de vakantie? Wat doen je kinderen en jij graag?
Tip 1: Zoveel hoofden, zoveel meningen, ieder wil wat anders. Discussie kan je voorkomen door af te spreken wie,wanneer en op welke dag iets mag kiezen.
Tip 2: Hou de mogelijkheden waar uit gekozen mag worden beperkt. Zowel in aantal: het beste werkt kiezen uit 2 dingen en wat wegvalt kan je iets anders voor in de plaats nemen. Als in activiteit, tenslotte kun je niet altijd dure of grote uitjes doen.
Tip 3: Is er gekozen dan kun je die dag voorbereiden. Vertel wat jullie gaan doen en hoe jullie dat gaan doen. Met de trein? Dan kun je op internet samen opzoeken hoe laat jullie moeten vertrekken en hoe de reis gaat. Met de auto? Laat de route zien op de tom-tom. Gebruik picto’s om een schema voor de ochtend, middag en avond te laten zien. Bijvoorbeeld: opstaan, ontbijt vertrek, een rij om te wachten, dieren/speeltoestellen, eten etc.
Tip 4: Is zo’n hele dag veel voor je kind en heeft het dan af en toe behoefte aan rust, neem dan eens een
luisterboekje met koptelefoon mee. Zo kan het zich even terugtrekken, misschien is lunchtijd een goed
moment.
Thuisblijven?
Wanneer je lekker thuisblijft herken je vast wel zo’n situatie waarbij er speelgoed genoeg is en toch wordt er niet gespeeld. Veel speelgoed tegelijk overspoelt je kind vaak. Ze weten niet waar ze moeten beginnen. Je kind met autisme heeft dit nog sterker, het is niet dat ze niet willen maar hoe en waar begin je dan?
Tip 5: help je kind starten, ga er bij zitten en vertel waar je mee kunt beginnen. Orden de spulletjes samen met je kind al pratende en laat hiermee een logische volgorde zien. Bijvoorbeeld met knutselen: al die kleine spulletjes door elkaar maken een rommelige indruk op je kind. Zo weten ze niet waar mee te beginnen. Geordend zit er logica in. Of puzzelen: splits in stapeltjes van hoek- rand- en middenstukjes.
Tip 6: Vertel wanneer je weer gaat stoppen gebruik b.v. een timer of kookwekker. Op deze manier is het een
afgebakend geheel en niet een eindeloze klus. Dat geeft overzicht en weten ze dat er nog meer gaat gebeuren.
Verrassing!!
Gezellig, oma komt onverwacht op bezoek, de kleinkinderen zijn tenslotte vrij. Oh jee, file. Oh oh, die lange rij voor de kassa om Artis in te komen.
Onverwachte dingen zijn bij uitstek geen dingen waar je zoon of dochter met autisme blij van wordt. Hoe red je je dan?
Tip 7: Ook kinderen met autisme maken deze situaties mee. Vertel het ze dan ook maar van te voren dat dit gebeuren kan. Zo is het leven. Door dit te melden is het al iets minder onverwacht en kun je bedenken hoe en wat je nodig hebt om hier mee om te kunnen gaan. Je kunt misschien naar muziek of een verhaaltje luisteren. Of je favoriete game op je i-phone spelen. Maar er zijn ook andere spelletjes die je alleen kunt spelen. Denk dan aan Rush-Hour of andere denkspelletjes. Bij Muisje Sensitief kun je even rondneuzen.
Laatste tips
Tip 8: Je wilt natuurlijk dat er wel enige rust in het ritme blijft om ook te zorgen dat het na de vakantie niet weer een drama hoeft te zijn om in het oude ritme te komen. Houd daarom het beste twee vaste momenten hetzelfde; opstaan en naar bed gaan. Hetzelfde aankleed- en ontbijt ritueel is herkenbaar net zoals het slapen-gaan-ritueel. Met de tijden kun je voorzichtig misschien wat spelen. Beter is na het ontbijt ’s ochtends een opdrachtje te geven zodat je niet zo vroeg op pad hoeft te gaan. En ’s avonds kun je misschien een extra spelletje na het eten doen. Ik zei zelf altijd bij iets wat afweek van het gebruikelijke dat ‘voor deze ene
keer’ dit wel mocht. Zo voor kwam ik het gedoe van ja-maar-vorige-keer…
Tip 9: Het is vast nu wel duidelijk dat alles draait om voorspelbaarheid. Dat geeft rust in een wereld die kinderen met ASS heel anders ervaren. De drukte in onze samenleving is voor hen en voor kinderen die hoog gevoelig zijn vaak net iets te veel. Plannen en indelen van je tijd kan voor meer overzicht en rust zorgen. Zeker
wanneer je dan ook gebruik maakt van enkele rustmomenten. Dat kan in allerlei vormen van een koptelefoon, een boek lezen, muziek, luisteren, dansen, wandelen,meditatie tot yoga.
Maar over overprikkeling voorkomen of verminderen heb ik het een andere keer. Ik hoop dat jullie iets hebben aan bovengenoemde tips en ik wens jullie en fijne vakantie.
